Heb je pas een woning geërfd? De wettelijke bepalingen bij een erfenis zijn nogal complex. We zetten de belangrijkste zaken over erfgenamen, wilsbeschikkingen en successierechten even op een rijtje.
Erfgenamen
Een notaris kan nagaan of er een laatste wilsbeschikking is nagelaten in een huwelijkscontract of een testament. Zo niet, kan hij of zij bepalen wie er recht heeft op welk deel van de erfenis. In ons land zijn er vier orden volgens bloedverwantschap. Binnen elke orde bepaalt de graad van verwantschap of je al dan niet wat erft. De rangschikking ziet er als volgt uit:
- Alle afstammelingen van de overledene (erflater): kinderen, kleinkinderen, achterkleinkinderen, …
- De ouders van de erflater samen met zijn broer(s) en zus(sen) en/of hun afstammeling(en)
- Alle bloedverwanten in opgaande lijn: ouders, grootouders, overgrootouders…
- Ooms, tantes en hun nakomelingen (neven en nichten), grootooms, groottantes.
Successierechten
Elke erfgenaam is verplicht om erfbelasting of zogenoemde successierechten te betalen op de waarde van de verkregen roerende en onroerende goederen. Het tarief van de successierechten is afhankelijk van het verwantschap met de erflater en de omvang van de erfenis. Bovendien zijn er nog gewestelijke verschillen. Er gelden in het Vlaamse Gewest andere taxaties dan in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en het Waals Gewest. Een notaris kan op basis van een aangifte van nalatenschap berekenen hoeveel de verschuldigde successierechten precies bedragen.
Voorbeeld
Een erfenis in rechte lijn
Een erfenis in rechte lijn – dat wil zeggen tussen partners en kinderen – krijgt de laagste belastingtarieven. In het Vlaamse Gewest gelden volgende tarieven per erfgenaam:
| Tarieven rechte lijn en partners | |||
| Vanaf (prijs in euro) | Tarief in % | ||
| 0,01 tot 50.000 | 3 | ||
| 50.000,01 tot 250.000 | 9 | ||
| vanaf 250.000,01 | 27 | ||
Erf je bijvoorbeeld 50.000 euro aan roerende goederen en 150.000 euro aan onroerend goed? Dan betaal je 50.000 x 0,03 = 1.500 euro successierechten op roerende goederen. Op onroerende goederen betaal je (50.000 x 0,03) + (100.000 x 0,09) =10.500 euro successierechten. In totaal betaal je dus 12.000 euro erfbelasting.
Let op! Roerende en onroerende goederen worden apart geteld bij afstammelingen in rechte lijn en tussen echtgenoten. Dat heet de Vlaamse splitting. Iedere erfgenaam kan dus € 50.000 onroerende goederen erven tegen 3% en nog eens € 50.000 roerende goederen tegen 3%. Dat is samen € 100.000, tegen 3%.
Een erfenis in niet-rechte lijn
Voor broers en zussen gelden er andere tarieven. Hier liggen de percentages stukken hoger. In het Vlaamse Gewest gelden volgende tarieven per erfgenaam:
| Alle andere personen | |||
| Schijf in euro | Broers en zussen, in % | ||
| 0,01 tot 35.000 | 25 | ||
| 35.000,01 tot 75.000 | 30 | ||
| vanaf 75.000 | 55 | ||
Als twee broers bijvoorbeeld elk 150.000 euro erven van hun zus, dan wordt de erfbelasting als volgt berekend:
35.000 euro x 25% = 8.750 euro
40.000 euro x 30% = 12.000 euro
75.000 euro x 55% = 41.250 euro
35.000 euro x 25% = 8.750 euro
40.000 euro x 30% = 12.000 euro
75.000 euro x 55% = 41.250 euro
Elke erfgenaam moet dus in totaal 62.000 euro aan erfbelasting betalen.
Aangifte
De erfgenamen zijn verplicht om een aangifte in te dienen bij de belastingdienst. Dit kun je volledig zelf doen. Bij eventuele vragen kan een notaris advies verstrekken of de aangifte in jouw plaats doen. Let wel, de aangifte moet binnen de 4 maanden na het overlijden ingediend zijn.
Bronnen: Notaris.be , Vlaanderen.be , Zimmo
